Sunday, August 1, 2010

ឥទ្ធិពលនៃវប្បធម៌ឥណ្ឌាលើខឿនវប្បធម៌ខ្មែរ

ប្តភពពីhttp://www.smartcambodia.com/index.php/index.php?option=com_content&view=article&id=108&Itemid=230&lang=khការមកដល់​នៃ​ជនជាតិ​អម្បូរ​ចិន​ក្នុង​ភូមិភាគ​ឥណ្ឌូចិន​គឺជា​បញ្ហា​ ថ្មីថ្មោង ។ ដូច្នេះ​ខុសពី​ពូក​អន្តោប្រវេសន៍ ជនជាតិខ្មែរ​បានកើត​លើ​ទឹកដី​របស់​ខ្លួនឯង​ផ្ទាល់ ។ ក្នុងន័យ​នេះហើយ​ដែល​លោក ហ្ស​ក សឺ​ដែ​ស (G.Coedes) បាន​សរសេរ​ក្នុង​ឆ្នាំ ១៩៤៩ ថា គេ​អាច កត់សំគាល់​សារៈសំខាន់​នៃ​សកម្មភាព​ផ្សព្វផ្សាយ​វប្បធម៌​របស់​ប្រទេស​ឥណ្ឌា​ ដោយ​គ្រាន់តែពិនិត្យសើរៗដូចនេះ “បើ​មើល​តាម​លក្ខណៈ​នៃ​រូបរាងកាយ​អ្នកស្រែ​ចំការ​ខ្មែរ​មិនមាន​លក្ខណៈ​ខុសពី...
Continue Reading...

ឫសកែវនៃវប្បធម៌ខ្មែរតាមអាវុធថ្ម

បុព្វការី​ជន​របស់​មនុ​ស្សបាន​មានជីវិត​រស់រាន​ប្រមាណ​ជា ៤ លាន​ឆ្នាំ​មកហើយ​នៅ​ប្រទេស​អា​ហ្វ្រិ​ច ហើយ​ដើរ​ជើង​ពីរ ។ ពួកគេ​បាន​ផ្តើម​ការប្រើប្រាស់​ថ្ម​ធើ្វ​ជា​អាវុធ​ប្រមាណ ២,៨ លាន​ឆ្នាំមុន​គ.ស ។ ឧបករណ៍ប្រើប្រាស់​ធើ្វ​អំពី​ថ្ម​ដែល​ចាស់​ជាងគេ គឺ​ត្រូវបាន​គេ​រកឃើញ​នៅ​ប្រទេស​អេ​ទី​យ៉ូ​ពី ។ នៅក្នុង​ឧ​ប​ទី្វ​ប​ឥណ្ឌូចិន​ដែលជា​ទឹកដី​កំណើត​របស់​អម្បូរ​ខ្មែរ-មន ឬ មន-ខ្មែរ ការប្រើ​ឧបករណ៍​ថ្ម​ត្រូវបាន​ផ្តើមឡើង​តាំងពី ១ លាន​ឆ្នាំ​តែប៉ុណ្ណោះ (ឡាំ​ប៉ាង​ប្រទេស​ថៃ) រហូតដល់​សម័យ​លោហធាតុ​ប្រមាណ ១៥០០-១០០០ ឆ្នាំមុន​គ.ស...
Continue Reading...

កាលបរិចេ្ឆទនៃប្រវត្តិសាស្រ្ត

កាលបរិចេ្ឆទនៃប្រវត្តិសាស្រ្តកម្ពុជានៅលើ​ជ្រោយ​ឥណ្ឌូចិន​យើង​នេះ ជនជាតិខ្មែរ​ដែល​ស្ថិតនៅក្នុង​អម្បូរ​មន-ខ្មែរ ជា​ជនជាតិ​ចាស់​ជាងគេ ហើយ​ជនជាតិ​នេះ​មាន​វប្បធម៌-អារ្យធម៌​របស់ខ្លួន​ផ្ទាល់​យ៉ាងហោចណាស់​ក៏​ពីរ​ វាង ១ លាន​ឆ្នាំ និង ៦៨០.០០០ ឆ្នាំមុន​គ.ស​មកហើយ​ដែរ ។ វប្បធម៌​នេះ​មាន​ការវិវត្ត​ពី​សម័យមួយ​ទៅ​សម័យមួយ​ពី​ភាពសម្បូរ​បែប​ដល់​ភាព ​លូតលាស់​រុងរឿង​លើ​គ្រប់​វិស័យ ។ ដោយ​ផ្អែកលើ​ព្រឹត្តិការណ៍ធំៗ ដែលជា​សមិទ្ធផល​នៃ​សង្គម កាលប្រវត្តិ​សាស្ត្រ​កម្ពុជា​ត្រូវគេ​បែងចែក​ជា​ពីរ​សម័យកាល គឺ​សម័យ​បុរេប្រវត្តិសាស្ត្រ...
Continue Reading...

តើជនជាតិខ្មែរមកពីណា?

បញ្ហា​ដែល​ចោទ​នៅទីនេះ គឺជា​បញ្ហា​សំខាន់បំផុតដោយហេតុថា​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ប្រទេសជាតិ និង​វប្បធម៌-អ​រិ​យ​ធម៌​ខ្មែរ​ទាំងមូល ។ យ៉ាងណាមិញ​សំណួរ​ខាងលើនេះ ក៏​ទាក់ទង​ទៅនឹង​សមិទ្ធផល​សង្គម​ទាំងឡាយ​ដែលគេ​បាន​រកឃើញ​នៅក្នុងលំនៅស្ថាន កន្លែង​ផ្នូរ​កប់ ខ្មោច វត្ថុ​សិល្បៈ​បុរាណ​ដែលមាន​អាយុ​រាប់ពាន់​ឆ្នាំ​មកហើយ ដូចជា​ក្នុង​ស្ថានីយ​បុ​រេ​ប្រ​វ​តិ្ត​សាស្ត្រ មុន​ការហូរចូល​នៃ​ជនជាតិ​ឥណ្ឌា ថៃ និង​វៀតណាម ក្នុង​ឧ​ប​ទី្វ​ប​ឥណ្ឌូចិន​យើង​នេះ ។ ការស្រាវជ្រាវ​របស់​យើង​ដោយ​ផ្អែកទៅលើ​ការវិភាគ​នៃ​បុរាណវត្ថុ​បានឱ្យដឹងថា​ សម្ព័ន្ធភាព...
Continue Reading...

ប្រាសាទ

ប្រាសាទកោះកេរ (ខេត្តព្រះវិហារ)ប្រាសាទក្រវ៉ាន់ប្រាសាទក្រោលគោប្រាសាទកុដិគូរប្រាសាទកុដ្តិស្វរៈ (ខេត្តសៀមរាប)ប្រាសាទគុហនគរ (ខេត្តកំពង់ធំ)ប្រាសាទកំពង់ព្រះប្រាសាទគុកព្រីងជ្រុំ (ខេត្តកំពង់ចាម)ប្រាសាទគោកបេង (ខេត្តព្រះវិហារ)ប្រាសាទចៅសាយទេវតាប្រាសាទចៅសិវិបុលប្រាសាទជប់ពល (ខេត្តតាកែវ)ប្រាសាទដំបងដែកប្រាសាទថ្មបាយក្អែកប្រាសាទតាកែវប្រាសាទតានៃប្រាសាទតាព្រហ្មប្រាសាទតាព្រហ្ម (ខេត្តតាកែវ)ប្រាសាទតាមាន់ធំ​(ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ)បា្រសាទតាមាន់តូច​(ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ)បា្រសាទតាក្របី​(ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ)ប្រាសាទតាសោមប្រាសាទត្រពាំងផុងប្រាសាទទប្រាសាទទេពប្រណម្យប្រាសាទទន្លេស្ងួតប្រាសាទធម្មនន្តប្រាសាទនរាយ...
Continue Reading...

សករាជ២

ប្រភពពី http://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9F%E1%9E%80%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%87#column-oneដោយសព្វវចនាធិប្បាយសេរីវិគីភីឌាទៅកាន់៖ ទិសដៅ, ស្វែងរកសករាជ ​​ មាន​ពាក្យ ស័កៈ និង រាជ ។ ស័កៈ ​មាន​ន័យ​ថា កាល​សម័យ ការ​រាប់​លំដាប់​ឆ្នាំ ។ រាជ ​មាន​ន័យ​ថា ស្ដេច ឬ​អច្ឆរិយ​បុគ្គល ។ សករាជ​ មាន​ន័យ​ថា ការ​រាប់​ថ្ងៃ​ ខែ ឆ្នាំ ឬ​យក​ត្រឹម​តែ​ឆ្នាំ​រៀង​មក ពី​ថ្ងៃ ឬ​ខែ ឬ​ឆ្នាំ ដែល​បុគ្គល​អស្ចារ្យ ឬ​ហេតុ​អស្ចារ្យ​ណា​មួយ ដែល​ជនានុជន​បាន​កត់​ត្រា​ទុក ។ នៅ​ក្នុង​កម្រង​អត្ថបទ​ប្រវត្តិវិទ្យាប្រទេសកម្ពុជាគេ​ឃើញ​មាន​ពាក្យ​ពុទ្ធ​...
Continue Reading...

ការសិក្សាអំពីចរិយាមារយាទ(Meta-Ethics)

http://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9F%E1%9E%BC%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%8Fនៅក្នុងទស្សនវិជ្ជាការសិក្សាអំពីចរិយាមារយាទគឺមែកធាងនៃក្រមសីលធម៌ដែលធ្វើការសែ្វងរកដើម្បីយល់ដឹងនូវសម្បត្តិនៃក្រមសីលធម៌របស់ធម្មជាតិហើយ គ្រិះនៃសីលធម៌ អាកប្បកិរិយា ហើយនិងសុភនិច្ឆ័យ។ការសិក្សាអំពីចរិយាមារយាទគឺជាផ្នែកមួយនៅក្នុងចំនោមមែកធាងទាំងបីនៃក្រមសីលធម៌ជាទូទៅដែលបានទទួលស្គាល់ដោយអ្នកទស្សនវិជ្ជាជាច្រើនរូប...
Continue Reading...

រឿងអា​ខ្វាក់ អាខ្វិន

កាល​ ពី​ព្រេង​នាយ មាន​មនុស្ស​ពីរ​នាក់ ម្នាក់​ខ្វាក់ ន្នាក់​ខ្វិន នៅ​ខ្ញុំ​ចិន​ទាំង​ពីរ​នាក់ អស់​អ្នក​ស្រុក​គេ​ហៅ​អាខ្វាក់​អាខ្វិន ប៉ុន្តែ​នៅ​ម្ចាស់​ដោយ​ខ្លួន អាខ្វាក់​នៅ​នឹង​ចិន​ផ្ទះ​មួយ អាខ្វិន​នៅ​នឹង​ចិន​ផ្ទះ​មួយ​ទៀត​ជិត​គ្នា ។ អាខ្វាក់​អាខ្វិន​យក​គ្នា​ជា​សំឡាញ់ ។ ឯអាខ្វាក់ៗ ភ្នែក​ទាំង​ពីរ មើល​មិន​ឃើញ​អាខ្វិនៗ​ជើង​ទាំង​ពីរ ដើរ​មិន​រួច បើ​នឹង​ទៅ​ណា​បាន​តែ​កិល​នឹង​គូថ ។ ចិន​ជា​ម្ចាស់​ប្រើ​អាខ្វាក់​អាខ្វិន គ្មាន​ប្រណី​អាណិត​ថា​ខ្វាក់​ថា​ខ្វិន​សោះ ។ អាខ្វាក់​អាខ្វិន​នឿយ​លំបាក់​ណាស់ ក៏​គិត​គ្នា​ថា...
Continue Reading...

បទពិសោធជីវិត

ពន្លឺ​នៃ​ជីវិតឆាកជិវិតមនុស្សយើងប្រៀបបានទៅនឹងពន្លឺភ្លើងទៀនដែលគេដុតបំភ្លឺភាពងងឹតនៃកូនខ្ទមតូចមួយអញ្ជឹង។ ​ ទៀនមួយដើមអាចបំភ្លឺបានយូរប៉ុណ្ណាទៅ? វាប្រាកដ​ណាស់ដែលថាវា​នឹងរលត់ពន្លឺនៅវេលាសមរម្យ​ណាមួយ​ជាក់ជាមិនខានឡើយ​។ យ៉ាងណាមិញ​ជិវិតនៅលើ​លោកា លោកិយយើងនេះ​ក៏មិនខុស​គ្នាដែរណា គង់តែនឹងរលត់​សង្ខារគ្រប់ៗគ្នានឹង ​ទាស់​ត្រង់ថា​វាយូរ​ឬក៏ឆាប់ ហើយ​មានន័យកំរិតណាមិនអញ្ចឹងឬ? ទៀនមួយដើមអាចឆេះ​អស់​បាន​រលត់​ឬ​ អាចរលត់​ពាក់​កណ្តាល​ទីដោយសារ​គេលែង​ត្រូវការ​ ឬអាចដោយសារ​កម្លាំង​នៃវាយោរបក់បោក​ឲ្យរលត់​ក៏ថាបានដែរ តែដឹងតែត្រូវរលត់...
Continue Reading...

រឿងអា​ខ្វាក់ អាខ្វិន

កាល​ពី​ ព្រេង​នាយ មាន​មនុស្ស​ពីរ​នាក់ ម្នាក់​ខ្វាក់ ន្នាក់​ខ្វិន នៅ​ខ្ញុំ​ចិន​ទាំង​ពីរ​នាក់ អស់​អ្នក​ស្រុក​គេ​ហៅ​អាខ្វាក់​អាខ្វិន ប៉ុន្តែ​នៅ​ម្ចាស់​ដោយ​ខ្លួន អាខ្វាក់​នៅ​នឹង​ចិន​ផ្ទះ​មួយ អាខ្វិន​នៅ​នឹង​ចិន​ផ្ទះ​មួយ​ទៀត​ជិត​គ្នា ។ អាខ្វាក់​អាខ្វិន​យក​គ្នា​ជា​សំឡាញ់ ។ ឯអាខ្វាក់ៗ ភ្នែក​ទាំង​ពីរ មើល​មិន​ឃើញ​អាខ្វិនៗ​ជើង​ទាំង​ពីរ ដើរ​មិន​រួច បើ​នឹង​ទៅ​ណា​បាន​តែ​កិល​នឹង​គូថ ។ ចិន​ជា​ម្ចាស់​ប្រើ​អាខ្វាក់​អាខ្វិន គ្មាន​ប្រណី​អាណិត​ថា​ខ្វាក់​ថា​ខ្វិន​សោះ ។ អាខ្វាក់​អាខ្វិន​នឿយ​លំបាក់​ណាស់ ក៏​គិត​គ្នា​ថា...
Continue Reading...

ក្រិតក្រមសិលធម៍

សិលធម៍គឺជាការសិក្សាអប់រំចិត្ត ដែលបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងអោយមនុស្សចេះអត់អោយអធ្យាស្រ័យ មិនប្រកាន់ពូជសាស និង មិនរំលោភសិទ្ធអ្្នកដទៃជាដើម។សិលធម៍មានការបែងចែកជាច្រើនផ្នែកផ្សេងៗគ្នាដូចជា:* សិលធម៍ក្នុងការធ្វើការងារ* សិលធម៍ក្នុងការរស់នៅ* ​​​​សិលធម៍ក្នុងការនិយាយ* សិលធម៍ក្នុងនៅតាមទីសាធារណះ......នៅក្នុងចិត្តវិជ្ជា ​អភិសមារចារសាស្រ្ត គឺជាមែកធាងដែលបានឃើញនិងយល់បានដោយធម្មជាតិនិងតំលៃនៃសិលធម៍។​​អភិសមារចារសាស្រ្ត គឺជាផ្នែកដ៏សំខាន់របស់មនុស្សយើងមានគឺកំលាំងកាយនិងកំលលាំងចិត្ត។អភិសមារចារសាស្រ្ត គឺជាផ្នែកមួយធំក្នុងចំណោមមែកធាងបីនៃសិលធម៍ទូទៅដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយអ្នកចិត្តវិជ្ជា...
Continue Reading...
 
ឡើងទៅខាងលើទំព័រ ចុះទៅខាងក្រោមទំព័រ