រឿងទុំទាវ២

វគ្គទី២
ខែភទ្របទ កន្លងផុតទៅខែអស្សុជនឹងកត្តិកក៏ឈានចូលមកដល់។ ធ្មេចបើកៗខែមិគសិរក៏រំលងផុតទៀតខែបុស្សក៏លូនចូលមកជំនួសវិញ។ ខ្ស់លរំហើយនាខេបុស្សធ្វើឱ្យត្រជាក់រងារសព្វសារពាង្គកាយ។ ពេលនេះមានតែនេនពីអង្គប៉ុណ្ណោះដែលគង់នៅមិនសុខក្នុងចិត្ត ជ្រួលច្របល់លែងខ្មាសអស់នេនទាំងអស់ដែលគង់នៅក្នុងវត្តនោះដែរ។ នេនពេជ្របានឡើងទៅលើកុដិដើម្បីក្រាបបង្គំលោកគ្រូសង្គ្រាជគិតថាបើ លោកជេរក៏ជេរទៅចុះពេលនេនពេជ្រឡើងទៅជួនជាលោកគ្រូឃើញហើយក៏សួរ គួរសមមុនថា៖
-ពេជ្រ សឹកថ្ងៃណាក៏សឹកចុះខែបុស្សនេះបានត្រូវលើទំនួល…សឹក ហើយនឹង បានធ្វើស្រែធ្វើស្រូវផង។ នេនទុំលបស្ដាប់ឮថានេនពេជ្រសឹកបានឆាប់ហើយចំលើទំនួលទៀតនោះ រឹតតែធ្វើឱ្យអារម្មណ៍របស់នេនក្ដុកក្ដួលអួលណែនគិតថា៖
-អាត្មាអញទ្រាំលែងបានទៀតហើយត្រូវតែលាសឹកពេលនេះទោះជាត្រូវរងទុក្ខវេទនាយ៉ាងណាក៏មិនខ្លាចដែរ។
នេះ ហេតុតែកម្មមោហ៍បាំងជញ្ជាំងបិទទើបបានបណ្ដាលឱ្យនេនទុំមិននឹកស្ដាយ ផ្នួសសូម្បីតែប៉ុនសរសៃសក់…ហើយ រឹតតែលែងខ្វល់ពីលោកគ្រូខ្មាសគេ ទៀតផង។ នេនពេជ្រលាសឹកព្រឹកនេះហើយចំណែកនេនទុំឃើញដូច្នោះនៅមិនសុខចង់ ស្ទុះទៅរកលោកគ្រូដែរប៉ុន្តែ…
-មិនបានទេបង(បណ្ឌិតពេជ្រឃាត់)ទ្រាំបន្តិចទៀតសិនទៅកុំប្រញាប់ពេកថ្វីទោះជាទៅឥឡូវក៏លោកគ្រូមិនអនុញ្ញាតិដែរ។
យើង សូមស្លេះរឿងទុំប៉ុណ្ណេះសិនសូមបែរមកមើលនាងទាវវិញម្ដង ចាប់តាំងពីថ្ងៃដែលនេនទុំចាកចេញទៅទាវកើតទុក្ខចំបែងគ្មានពេលល្ហែ ក្នុងចិត្តគិតថា៖
-ឱ ខ្ញុំអើយ!ស្ដាយអើយសែនស្ដាយពេកកន្លងមិនដឹងជាធ្វើដូម្ដេចទើបបាន ជួបបងទៀតទេហើយនៅពេលនេះតើបងមាននឹករលឹកដល់ប្អូនវិញដែរឬទេ?ចំណែក ប្អូនវិញទន្ទឹងផ្លូវបងរៀងរាល់ថ្ងៃឡើងផ្សាក្ដៅក្រាហាយពេញប្រាណ អស់ទៅហើយ។ ឬមួយក៏បងមានជំងឺដង្កាត់ទេដឹង?តើធ្វើដូចម្ដេចនឹងបានដំណឹងពី បង?បើនឹងជួបគេឱ្យស៊ើបដំណឹងក៏មិនដឹងថាត្រូវទៅតាមផ្លូវណាដែរ?
ទាវ កិតចុះគិតឡើងហាក់ស្រម៉ៃឃើញថានេនទុំកំពុងស្មូត្រធម៌បទដោយមាន ញាតិមិត្តមកស្ដាប់ពេញផ្ទះសំឡេងស្មូត្រដ៏ពីរោះហាក់រណ្ដំពេញក្នុង ចិត្តទាវឱ្យស្រម៉ៃឃើញវង់ភក្ត្រដ៏ប៉ប្រិមរបស់នេនទុំនៅនឹង មុខ។ គិតដល់ត្រឹមនេះរឹតតែធ្វើឱ្យនាងទាវស្រ
ងេះស្រងោចថែមទៀតនាងរអូរក្នុងចិត្តថា៖
- ឱបងអើយ!តើបងវិលមករកប្អូនវិញដែរឬទេ?បើបងមិនមករកប្អូនវិញទេប្អូនពិតជាក្ស័យថ្ងៃណាមួយមិនខាន...។
ទាវ គិតម្នាក់ឯងសួរម្នាក់ឯង។ សំណួរគ្មានចម្លើយនេះរឹតតែធ្វើឱ្យនាងទាវមានអារម្មណ៍កណ្ដោចកណ្ដែង ខ្លោចផ្សាក្នុងចិត្តថែមមួយកម្រិតទៀត…គិតចុះគិតឡើងមិនដាច់ស្រេច ទាវក៏ហៅនោឱ្យមកជួយគិត…
- បងនោអើយជួយប្រាប់ខ្ញុំបន្តិចផងមើលថាតើប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុន្មានខែហើយ…
នោដឹងថាទាវកើតទុក្ខខ្លាំងដោយរង់ចាំផ្លូវនេនទុំដូចនោះក៏ជួយនិយាយថា៖
- ទាវ អើយសូមទាវកុំសោកាខ្លាំងពេកថ្វីរង់ចាំមើលខែក្រោយសិនទៅបងគិតថា គេឯណោះក៏គិតមកទាវមិនតិចដែរប៉ុន្តែពេលនេះគេនៅជាសង្ឃមិនទាន់ អាចមករកទាវបានទេ។ មិនយួរប៉ុន្មានគេនឹងស្រាយសិក្ខាហើយគេនឹងមករកទាវជាក់ជាមិនខាន។ បងសុំអង្វរចុះសូមទាវកុំយំសោកថ្វីបើដឹងដល់អ្នកម្ដាយលោកនឹងជេរ ផ្ដាសាហើយបើដឹងដល់ញាតិសន្ដានគេនឹងត្មេះតិះដៀលថាត្មះតិះដៀល”កូន មានពូជពង្សវង្សត្រកូលប៉ុន្តែមានកិរិយាជាស្រីចង្រៃ។ បងសូមរំលឹកមួយទៀតសូមនាងកុំខឹងនឹងបងព្រោះអីពាក្យចាស់បុរាណលោក តែងពោលថា៖“ធម្មជាតិជានំមិនដែលនំធំជាងនាឡិទេ”ទោះបី ជាធំប៉ុនណា ក៏ដោយក៏គេអាចកាត់តម្រូវដាក់ក្នុងចានឬនាឡិតាមចិត្តគេប្រាថ្នា។ មួយវិញទៀតក្រែងគេមិនមករកទាវទាវអើយសូមនាងកាត់ចិត្តខ្លះទៅហើយ ពេលនេះទៀតបងបានឮគេថាមម៉ឺនងួនគេប៉ងប្រាថ្នាលើរូបទាវផងគេមាន ឋានៈខ្ពង់ខ្ពស់ព្រោះជាកូនចៅហ្វាយស្រុកនៅស្រុកត្បូងឃ្មុំនេះចំណែក តែទុំគ្រាន់តែជារាស្ត្រ ធម្មតាប៉ុណ្ណោះ… ។ បងសុំអះអាងថាទុំប្រាកដជាវិលមករកទាវវិញជាក់ជាមិនខាន។
បន្ទាប់ពី បានស្ដាប់នោនិយាយហើយទាវហាក់បានធូរស្បើយក្នុងអារម្មណ៍ខ្លះក៏ ប្រះខ្លួនគេងលក់ទៅ។ ភ្ងាក់ឡើងទាវក៏រៀបចំអុជធូបបន់ស្រន់ផ្សងឱ្យបានដល់នេនទុំ។ សូមស្លេះរឿងនាងទាវប៉ុណ្ណេះសិនសូមងាកបែរមកមើលទុំវិញម្ដង បន្ទាប់ពីនេនពេជ្របានសឹករួចហើយនេនទុំនៅម្នាក់ឯងក្រៀមក្រំចំបែង ក្នុងចិត្តឥតឧបមារាល់យប់នេនតែងតែលើកផាហ៊ុមដែលអប់ដោយក្លិនផ្កា យ៉ាងក្រអូបមកដណ្ដប់មិនដែលខានហើយក្នុងចិត្តនឹករលឹកទៅដល់ទាវ យ៉ាងខ្លាំង។ ព្រឹកមួពេលសូរិយារះចិញ្ចាចចិញ្ចែងនេនទុំតើនពីសឹងក៏រៀបចំខ្លួន ធ្វើដំណើរទៅផ្ទះម្ដាយជួនជាពេលនោះគាត់មិនបានចេញដើរចេញទៅណា។ ចំណែកអ្នកម្ដាយពេលឃើញកូនជានេនទៅដល់ក៏រលះរលាំងចេញមកទទួលហើយ សួរនាំដោយក្ដីរលឹកថា៖
- លោកកូននិមន្តមកផ្ទះពេលនេះតើមកជាសុខឬក៏ជាទុក្ខ…?
នេនទុំឮម្ដាយសូរដូច្នោះក៏ក្រាបយំហើយពិតទូលដោយពាក្យខុសថា៖
- ញោម អើយ!ពេលនេះអាត្មាមិនមានសេចក្ដីសុខក្នុងកាយទេព្រោះថាក្នុងពោះឈឺ ខ្មួលខ្មាញ់ដូចខ្វារក្ដិចស្មានទៅប្រហែលជាឈឺមួលហើយ។ អាត្មាឆាន់ក៏មិនបានសឹងក៏មិនលក់កាលពីថ្ងៃមុនអាត្មាបានឡើងទៅទូល ពិតលោកគ្រូថាមិនសូវជា។ លោកគ្រូបែរជាមិនយកចិត្តទុក្ខដាក់បែរជាឱ្យនេនពេជ្រសឹកទៅវិញ។ ចំពោះអាត្មាវិញលោកចេះតែបង្វេះរារាំងមិនឱ្យសឹកអាត្មាឆ្ងល់ថាតើ លោកទុកអាត្មាធ្វើអ្វីបើនៅហើយមិនបានសុខកាយផងនោះ។ ពេលនេះមានតែញោមទេសូមញោទៅជួយលាលោកគ្រូសឹកឱ្យអាត្មាផង។
ម្ដាយ ទុំបានស្ដាប់ឮបុត្រសំណព្វនិយាយប្រាប់ដូច្នោះកើតក្ដីសោកសៅយំ រៀបរាប់អាណិតកូនថា៖ឱម្ចាស់ថ្លៃម្ដាយអើយ!តាំងពីតូចរហូតដល់ធំ ប៉ុណ្ណេះម្ដាយឮតែដំណឹងកូនទេឥឡូវបានជួបកូនហើយបែរជាកើតរឿងមិន សប្បាយចិត្តទៅវិញម្ដាយសុំរំលឹកកូនចុះថាតើកូនមានខុសអ្វីផ្សេង ទេដឹងព្រោះថាតាំងពីមុនមកតាមដែរម្ដាយដឹងនោះថាលោកគ្រូស្រលាញ់ យកចិត្តទុក្ខដាក់កូនជាងគេទោះបីជស្លាម្លូបារីចង្ហាន់ផ្សេងៗលោក អនុញ្ញាតឱ្យយកឆាន់តាមចិត្តចង់មិនដែលហាមឃាត់អ្វីឡើយ។ ប៉ុន្តែបើសិនយ៉ាងដូច្នោះមែនចាំម្ដាយទៅជួយសុំលាឱ្យ…
នេនទុំបានស្ដាប់ម្ដាយនិយាយដូច្នោះហាក់បានធូរស្រាលក្នុងចិត្តខ្លះប៉ុន្តែនេនមានកូនចិត្តមួយគិតថា៖
- ម្ដាយ នេនជាស្ត្រីម្នាក់ដែលមានគំនិតឆ្លាតវៃព្រោះថាហាស្ដីមកហាក់ដូចជា ត្រូវ។ បន្ទាប់ពីរាប់រៀបប្រាប់ម្ដាយរួចហើយនេនទុំក៏លាម្ដាយត្រឡប់ទៅវត្ត វិញ…
- អាត្មា គិតសុំលាញោមទៅវត្តវិញហើយសូមញោមឆាប់អញ្ជើញទៅលាសឹកឱ្យផង ព្រោះពេលនេះអាត្មាជាស្រួលខ្លួនមិនទាន់ធ្វើទុក្ខ...។
ម្ដាយ ទុំគិតបន្តិចក៏រៀបចំស្លាម្លូបារីរួចជាស្រេចក៏ទាញក្រាមារបង់ក ដើរចេញទៅ។ ដល់វត្តគាត់ក៏បានដើរទៅជួបលោកគ្រូសូត្រមួយអង្គគាត់ក្រាបសំពះហើយ ពិតទូលគ្រូសូត្រពីរឿងដែលនេនទុំមិនអាចទ្រាំនៅជសាមណេរបាន។ បន្ទាប់មកម្ដាយនេនទុំក៏បានឡើងទៅជួបនិងក្រាបបង្គំលោកគ្រូហើយ ពិតទូលថា៖
វគ្គទី ២
ខ្ញុំព្រះករុណា សូមក្រាបថ្វាយបង្គំលោកគ្រូហើយក៏សុំអភ័យទោសជាមុនផងដែរថាបើ ខ្ញុំព្រះករុណានិយាយទៅហើយមានការខុសទាស់ត្រង់ណានោះសូមលោកគ្រូ មេត្តាកុំប្រកាន់ទោសព្រោះខ្ញុំព្រះករុណាជស្រីមិនសូវដឹងក្បួនច្បាប់ អ្វីទេ។
នេន ទុំកូនខ្ញុំព្រះករុណាបាននិមន្តទៅផ្ទះហើយខ្លួននេសព្វថ្ងៃនៅមាន តម្រេកនឹងល្បែងខ្លាចថានៅយួរក្រែងជ្រុលជ្រួសខុសនឹងវន័យនាំ មានទុក្ខ។ ហើយម្យ៉ាងទៀតពេលនេះនេនមិនសូវស្រួលក្នុងខ្លួនផងចេះតែឈឹចាប់ក្នុង ពោះឆាន់ក៏មិនបានសឹងក៏មិនលក់ឬមួយមកពីឆាន់នំចំណីទាស់ទេដឹង ព្រះអង្គ?
គ្រាន់តែលោកគ្រូបានស្ដាប់ម្ដាយនេនទុំនិយាយរៀបរាប់ចប់ភ្លាមលោកគ្រូក៏មានពុទ្ធដីកាតបវិញភ្លាមដែរថា៖
មិន ដូច្នោះទេឧបាសិកានេនទុំបានសុំអនុញ្ញាតអាត្មាទៅលក់តោកនៅស្រុក ត្បូងឃ្មុំ។ ពេលលក់អស់ត្រលប់មកវិញស្រាប់តែក្រៀមក្រំលែងមាត់លែងស្ដីហើយសុំលា អាត្មាសឹក។ អាត្មាវាយទៅឃើញថាពានលើលេខសូន្យបានសេចក្ដីថានឹងមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ ជីវិត។ ដូច្នេះឧបាសិកាត្រូវឃាត់ឱ្យជាប់ទំរាំដាច់ឆ្នាំហ្នឹងទើបសឹកបាន។
លោកគ្រូ មានពុទ្ធដីកាបណ្ដើរសម្លឹងទៅម្ដាយនេនបណ្ដើរហាក់ដូចជាខឹងខ្លាំង។ ឃើញដូច្នោះម្ដាយនេនទុំក៏ក្រាបលាលោកគ្រូចុះមកវិញ។ គាត់បានទៅជួបនេនជាកូនហើយនិយាយថា៖
កុំ តតាំងនឹងលោកថ្វីព្រោះថាលោកមើលឃើញថាមិនល្អគឹប្រាកដជាមិនល្អហើយ គឹធ្លាក់រហូតដល់សូន្យកូនកុំទាន់គិតអ្វីគិតតែពីរៀនសូត្រធម៌ អារ្យវិញទៅណាកូន…
នេនទុំបានស្ដាប់ម្ដាយនិយាយដូច្នោះក្នុងចិត្តក្រហល់ក្រហាយឈឺពើតផ្សាពេកក្រៃនេនឃាត់ម្ដាយថា៖
ណ្ហើយ!ញោម មិនបាច់ប្រៀបធៀបអ្វីច្រើនទេញោមអញ្ជើញទៅសម្រាកសម្រាន្ដឱ្យបាន សុខកាយចុះកុំគិតពីអាត្មាទៀតថ្វីចាំដល់ពឹកស្អែកអាត្មានឹងយក ផាហ៊ុមដែលទាវប្រគេនចូលទៅព្រៃជ្រៅហើយលាសឹកនៅទីនោះរួចរាល់ហើយចាំ ចូលវិហារសុំស្មាលាទោសចំពោះព្រះអង្គ។
នេន ទុំរៀបរាប់ម្ដាយទាំងដួងចិត្តឈឺផ្សាលុះដល់កំណត់វេលានេនបានយក ផាហ៊ុមនិងគ្រឿងផ្កាភ្ញីជាច្រើនដើរចូលទៅព្រៃជ្រៅទាំងចិត្ត មួហ្មង។ បន្ទាប់ពីរៀបចំផ្កាភ្ញីទៀនធូបចំណីរួចហើយក៏លើកដៃវន្ធាហើយសូត្រ ថា៖
ឧបាសកកេ្ក កាមំ កាមេ ចរូបេ តិរិ វន្ទាវន្ទ៖
សូត្រ រួចស្រេចកាលណានេនទុំក៏បានផ្លាស់ស្បង់ចីពរចេញអស់ពីខ្លួនដោយមិន ស្ដាយស្រណោះសូម្បីតែបន្តិចទាំងស្បង់ទាំងអង្ស័កត្រូវនេនទុកលើ ប្រគាបឈើនៅក្បែរនោះ។ លុះសឹករួចរាល់ហើយបណ្ឌិតទុំក៏ស្កាត់ទៅជួបបណ្ឌិតពេជ្រ។ ពេជ្របានជួបទុំភ្លាមញញឹមញញែមរិករាយក្នុងចិត្តហើយសំណេះសំណាលគ្នា ពីនេះពីនោះមិនចេះចប់។
កន្លង ពេលច្រើនថ្ងៃក្រោយមកទុំក៏នឹកឃើញដល់ទាវហើយក៏កើតក្ដីនឹករលឹក យ៉ាងខ្លាំងទ្រាំមិនបានទុំក៏បបួលពេជ្រទៅរកទាវ។ ពេជ្រស្ដាប់បានហើយក៏ឆ្លើយភ្លាមវិញថា៖
ទុំទៅឥឡូវនេះមិនទាន់បានទេព្រោះថានៅមានទោសនៅជាប់នឹងខ្លួននៅឡើយដោយចិត្តធំហ៊ានសឹកខ្លួនឯង
បើដូច្នោះ យើងរៀបចំផ្លែឈើខ្លះហើយពេជ្រជូនខ្ញុំទៅជួបលោកគ្រូដើម្បីសុំលា ទោសកុំឱ្យលោកគ្រូខឹងខ្ញុំអី(ទុំឆ្លើយកាត់ពេជ្រទាំងតក់ក្រហល់)។ គិតគ្នារួចស្រេចហើយបណ្ឌិតថ្មីទាំងពីរក៏រៀបចំផ្លែឈើហើយធ្វើដំណើរ ទៅរកកុដិលោកគ្រូ។ ជួនជាពេលនោះលោកគ្រូកំពុងគង់ផ្អែកលើខ្នើយហាក់ដូចជាកំពុងរង់ចាំ ដែរ។ គ្រាន់តែឃើញទុំទៅដល់ភ្លាមក្នុងចិត្តលោកគ្រូហាក់ខឹងខ្លាំងណាស់ ប៉ុន្តែហេតុជាសិស្សលោកគ្រូក៏រំងាប់អារម្មណ៍ហើយគង់នៅស្ងៀម។ ទុំនិងពេជ្រក្រាបសំពះលោកគ្រូហើយទុំក៏និយាយថា៖
សូម លោកគ្រូមេត្តាកុំខឹងនឹងខ្ញុំព្រះករុណាថ្វីខ្ញុំព្រះករុណាបានជា ជ្រុលលោកគ្រូឱ្យពរជ័យដល់ខ្ញុំព្រះករុណាទាំងពីរឱ្យបានចាកផុត ទុក្ខទោសទាំងពួងផង។ លោកគ្រូបានសង្គ្រាជស្ដាប់បណ្ឌិតទាំងពីរហើយក៏មានពុទ្ធដីកាតបវិញ ថា៖
ណ្ហើយចុះ!ចាប់ពី ថ្ងៃនេះតទៅអាត្មាលើកទោសទាំងចាស់ទាំងថ្មីឱ្យទាំងអស់។ ចំណែកឯរឿងដែលមានគ្រោះនោះក៏សូមឱ្យក្លាយជាសុខកុំបីឃ្លៀងឃ្លាតឡើយ។ លោកគ្រូបានស្តីប្រដៅសិស្សយ៉ាងច្រើន។ ទីបញ្ចប់លោកគ្រូក៏បានសូត្រកត្តាវតុ…បី ចប់ឱ្យពរដល់សិស្សទាំងពីរ។ ចំណែកបណ្ឌិតទាំងពីរក្រាបស្ដាប់លោកគ្រូចប់ហើយក៏ទទួលសាធុសាធុ។ ចប់ការប្រៀនប្រដៅឱ្យពរហើយទុំក៏បាននិយាយទៅកាន់លោកគ្រូថា៖
ខ្ញុំព្រះករុណា ទាំងពីរត្រូវទៅស្រុកត្បូងឃ្មុំវិញត្បិតអ្នកនៅទីនោះ ផ្ដាំឱ្យទៅកុំឱ្យខាន។ បើខ្ញុំព្រះករុណាមិនទៅនឹងក្បត់ពាក្យសន្យាហើយខ្ញុំព្រះករុណាមិន ពេញចិត្តត្រង់ថាញាតិមិត្តទាំងអស់ចេះតែផ្គូផ្គងខ្ញុំព្រះករុណាទៅនឹង ទាវដែលនៅចូលម្លប់នៅឡើយឃើញដូច្នោះខ្ញុំព្រះករុណាក៏គេចមកវិញ ភ្លាម។ លោកគ្រូបានស្ដាប់ទុំនិយាយដូច្នោះហើយលោកគិតក្នុងចិត្តថា៖
“ខ្មោច អាគ្រាន់បើមិនដែលមានប្រុសឯណាស្អប់ស្រីនោះទេ។ លោកគិតតែក្នុងចិត្តមិនបានចេញស្ដីព្រោះថាលោកនិយាយចេញមកវា ហាក់ដូចជាផ្ចាញ់ទុំយ៉ាងដូច្នោះដែរ។ បន្ទាប់ពីនិយាយគ្នាចប់ហើយទុំនិងពេជ្រក៏ក្រាបសំពះលាលោកគ្រូ ដើម្បីទៅផ្ទះជួបម្ដាយ។ ទុំបានសួរម្ដាយថា៖តើអ្នកម្ដាយឃាត់ឬទេបើកូនចង់ទៅរកទាវនៅស្រុក ត្បូងឃ្មុំនោះ?ម្ដាយស្ដាប់ហើយក្នុងចិត្តមិនចង់ឱ្យកូនទៅទេ ប៉ុន្តែបើនឹងឃាត់ក៏មិនបានដូច្នោះគាត់គ្រាន់តែនិយាយថា៖
ក្នុង ចិត្ត ម្ដាយមិនចង់ឱ្យកូនទៅទេព្រោះថាម្ដាយនេះកាន់តែចាស់ជរាហើយ នៅតែម្នាក់ឯងក្រែងឈឺថ្កាត់យប់ព្រលប់នឹងពឹងញាតិមិត្តក្រែងមិនដូច កូនប៉ុន្តែបើម្ដាយនឹងឃាត់កូនក៏មិនបាន។
ឮសំដីម្ដាយនិយាយដូច្នោះទុំក៏ឆ្លើយតបទៅម្ដាយវិញដោយលួងលោមថា៖
អ្នកម្ដាយអើយ!សូមអ្នកម្ដាយកុំព្រួយបារម្មណ៍ថ្វីកូនទៅហើយនឹងត្រលប់មករកអ្នកម្ដាយវិញទេ។
ដោយបាន ការអនុញ្ញាតហើយព្រឹកឡើងបណ្ឌិតទុំនិងពេជ្រនាំគ្នាចេញដំណើរដោយ ថ្មើរជើងឆ្ពោះទៅខេត្តកំពង់ចាម។ ពួកគេធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់តាមភ្លឺស្រែក៏បានជួបញាតិមិត្តជិតខាងហើយក៏ សបានផ្ដាំឱ្យអ្នកជិតខាងឱ្យជួយមើលអ្នកម្ដាយផង។ បន្ទាប់មកពេជ្រនិងទុំខិតខំធ្វើដំណើរទៅមុខទោះថ្ងៃក្ដៅយ៉ាងណាក៏ មិនហ៊ានឈប់សម្រាកដែរព្រោះខ្លាចយប់ ប៉ុន្តែទោះជាបណ្ឌិតទាំងពីរខំប្រឹងស្រូតរូតរះយ៉ាងណាក៏មិនអាចឆ្លង ផុតព្រៃបានដែរទីបំផុតពួកគេក៏បានយកដើមឈើជាទីជម្រកសម្រាក។ ទាំងពីរនាក់ទុំនិងពេជ្រជ្រើសរើសយកដើមឈើមួយដើមដែលរឹងមាំហើយក៏ នាំគ្នាឡើងទៅសម្រាកលើប្រគាបឈើនោះទុំបាននិយាយជាមួយពេជ្រថា៖
យើង ទាំងពីរមិនគួរលង់ខ្លួនមកដេកកណ្ដាលព្រៃដូច្នោះទេនេះបើសិនជាមាន សត្វសាហាវមកយាយីនឹងស្លាប់អាសារឥតបានការហើយញាតិមិត្តនឹង ត្មះតិះដៀលថាស្លាប់ព្រោះស្រី។
ទុំ ជជែកគ្នាពីនេះពីនោះរួចហើយក៏លង់លក់ទៅព្រោះត្រូវអស់កម្លាំង ពីថ្ងៃមកផង។ ព្រះសូរិយារះចាំងឆ្លុះស្លឹកឈើបញ្ចេញពន្លឺព្រាកៗប្រៀបបីដូចជាត្បូង ពេជ្រចរណៃអមដោយសំឡេងវាឃោរឃៅបក់ប៉ះស្លឹកឈើឮសូរប្រិបៗហាក់ដូចជា ដាស់អារម្មណ៍បណ្ឌិតទាំងពីរឱ្យភ្ញាក់ពីដំណេក។ ទុំនិងពេជ្រនាំគ្នាចុះពីលើដើមឈើហើយក៏ស្រូតដំណើរដំណើរទៅមុខទៀត ទាំងព្រលឹម។ ពេលចូលទៅដល់ក្បែរភូមិទុំនិងពេជ្របានជួបក្មេងឃ្វាលក្របីមួយ ហ្វូងហើយក៏បានសាកសួរផ្លូវដើម្បីទៅរកផ្ទះទាវ…
នែ៎!ប្អូនប្រុស សូមប្អូនឆ្លើយប្រាប់បងឱ្យត្រង់មកបងនឹងឱ្យរង្វាន់ដល់ប្អូនបង ចង់ដឹងថាតើផ្ទះទាវទៅដល់ណាដែរឆ្ងាយពីទីនេះឬទេ?ហើយតើនាងមានប្ដី ហើយឬនៅ?
ក្មេង ទាំងនោះស្ដាប់ហើយដូចជាមិនចង់ឆ្លើយទេប៉ុន្តែដោឮថាបានរង្វាន់ ពួកគេក៏ឆ្លើយប្រាប់ថា៖ ផ្ទះទាវនៅឆ្ងាយពីទីនេះគ្រាន់បើដែរទាវជាស្រីដែលមានម្ដាយ ថ្នាក់ថ្នមឱ្យនៅតែផ្ទះមិនដែលឱ្យចេញទៅណាម្ដងឡើយនិងមាភីលៀងម្នាក់ ទុកគ្រាន់កំដរកូនស្រីគាត់…សួ របងទាំងពីរបន្តិចថាតើរកផ្ទះទាវ មានការអ្វីដែរ?ឮសំនូរនេះទុំហាក់ដូចជាភាំងបន្តិចប៉ុន្តែគេក៏ ឆ្លើយបង្វេះវិញថា៖
គ្មានអ្វីទេប្អូនបងគ្រាន់តែឮថាទាវនេះចេះថ្នាំស្កន់ប្រមេះក្លន...។ ណ្ហើយបងទាំងពីរលាប្អូនសិនហើយណា៎។
អានតវគ្គទី ៣