អំពីការបកសករាជ

(ចម្លងពីសាសនាបណ្ឌិត)
អំពីការបកសករាជ
ឃុនបណ្ណានុរក្ស ប៊ូ - ប៉ូ នៅពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ
ប្រែរៀបរៀង
១- សំនួរ .- ព្រះធម្មកថិកលោកអ្នកសំដែងធម៌ទេសនាគ្រប់អង្គមុននឹងចាប់ផ្ដើម សំដែងធម៌ លោកតែងតែមកសករាជសិន ចុះពាក្យថា "បកសករាជ" នេះតើប្រែថាម៉េច ?
១- ចម្លើយ .- ប្រែថា "ប្រាប់សករាជ" គឺប្រាប់ថ្ងៃ - ខែ - ឆ្នាំ ។
២- ស .- ម៉េចក៏លោកចាំបាច់ប្រាប់ថ្ងៃ - ខែ - ឆ្នាំទៀត បើមានច្បាប់ប្រតិទិនដែលគេបោះពុម្ពផ្សាយជាច្រើន ពេញស្រុកទេសហើយ, ដែលលោកប្រាប់នោះតើ ដោយលោកប្រាថ្នាយកហេតុប៉ុន្មានយ៉ាង ?
២- ច .- បានជាលោកប្រាប់ថ្ងៃ - ខែ - ឆ្នាំនោះ ដោយលោកប្រាថ្នាយកហេតុ ២ យ៉ាងគឺៈ
ក .- ដើម្បីប្រកាសគុណនៃព្រះពុទ្ធសាសនាឲ្យពួកពុទ្ធបរិស័ទកើតសទ្ធា ជ្រះថ្លាយល់ឃើញជាមុនថា សាសនារបស់ព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់នោះ សូម្បីព្រះអង្គបរិនិព្វានទៅយូរអង្វែងរាប់ពាន់ឆ្នាំហើយ ពាក្យប្រៀនប្រដៅរបស់ព្រះអង្គដែលហៅថាសាសនា ក៏គង់តែមាននៅស្ថិតស្ថេរចេរកាលមកជាប្រាកដដល់សព្វថ្ងៃនេះ មិនបាត់បង់ទៅឯណា បើប្រសិនជាព្រះពុទ្ធសាសនាគ្មានផលប្រយោជន៍ ដល់អ្នកដែលរាប់អានប្រកាន់ប្រតិបត្តិតាមទេ ម្ល៉េះសមព្រះពុទ្ធសាសនាអន្ដរអានសាបសូន្យបាត់បង់ទៅជាយូរយារណាស់ មកហើយ មិនមែនគង់ទ្រង់នៅរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះទេ អ្នកដែលកើតមកខាងក្រោយមុខជាខានបានជួបប្រទះនឹងព្រះពុទ្ធសាសនា ព្រោះគ្មានអ្នកណានាំត ៗ គ្នាមក ប៉ុន្តែបានជាមិនបាត់បង់ទៅដូច្នោះ ព្រោះព្រះពុទ្ធសាសនាឲ្យផលប្រយោជន៍ដល់អ្នកប្រតិបត្តិតាមគ្រប់យុគ គ្រប់សម័យ ធ្វើឲ្យអ្នកប្រតិបត្តិតាមសម្រេចផលប្រយោជន៍តាមសមគួរដល់សេចក្ដី ប្រតិបត្តិរបស់ខ្លួន ហេតុនេះបានជានាំគ្នាប្រកាន់ត ៗ មកតាមលំដាប់រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ កាលបើពួកពុទ្ធបរិស័ទយល់ឃើញដូច្នេះហើយ មុខជារនឹងតាំងចិត្តថា គួរតែអាត្មាអញប្រកាន់រាប់អានប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធ-សាសនាតទៅទៀតតាម កំឡាំងរបស់ខ្លួន ដើម្បីឲ្យបានជាប្រយោជន៍ដល់ជនអ្នកកើតមកខាងក្រោយទៀត ។
ខ- ដើម្បីឲ្យពួកពុទ្ធបរិស័ទអ្នកបានស្ដាប់ធម៌ទេសនាហើយកើតសេចក្ដី សង្វេគតក់ស្លុតចិត្តគិតដល់អាយុសង្ខារបស់ខ្លួនថា អាត្មាអញដែលបានរួចរស់ជីវិតនៅរហូតមកដល់ថ្ងៃដែលបានស្ដាប់ធម៌ នេះ រាប់អានចំនួនប៉ុន្មានឆ្នាំហើយ ក្នុងឆ្នាំដែលកន្លងរំលងមកហើយទាំងប៉ុណ្ណោះ អាត្មាអញបានធ្វើប្រយោជន៍ខ្លះដែរឬទេ បើនឹករឭកឃើញថា ខ្លួនអញបានធ្វើប្រយោជន៍រួចខ្លះមកហើយ ឬដឹងថាកំពុងតែធ្វើ មុខជានឹងខំធ្វើបន្ថែមឲ្យរឹតតែច្រើនឡើងទៀត មិនហ៊ានបណ្ដែតបណ្ដោយឡើយ ព្រោះយល់ឃើញថា ថ្ងៃ ខែ ឆ្នាំដែលកន្លងទៅនោះ មិនមែនកន្លងទៅតែឯងទេ អាយុជិវិតរបស់អាត្មាអញ ក៏កន្លងទៅជាមួយផងដែរ បើដឹងថាខ្លួនខ្លួនមិនបានធ្វើប្រយោជន៍អ្វីសោះ មុខជានឹងខំប្រឹងធ្វើយ៉ាងរួសរាន់ មិនហ៊ានបង្អែបង្អង់ឡើយ ។ មួយទៀត នឹងយល់ឃើញថា ព្រះពុទ្ធសាសនាដែលបានគង់នៅហើយចំរើនរុងរឿងរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ នេះ ដោយសារតែអាស្រ័យបុព្វបុរសអ្នកមុន ៗ បានប្រតិបត្តិរក្សាត ៗ គ្នាមក ឯអាត្មាអញមានអាយុរស់នៅដរាបមកដល់ថ្ងៃនេះហើយ មិនទាន់បានប្រតិបត្តិសិក្សាព្រះពុទ្ធសាសនានៅឡើយសោះ បើដូច្នេះគួរតែអញតាំងចិត្តនឹងប្រតិបត្តិសិក្សាព្រះពុទ្ធ-សាសនា ឲ្យបានមាំមួនតទៅ បើដឹងថាខ្លួនជាអ្នកធ្លាប់បានប្រតិបត្តិសិក្សាព្រះពុទ្ធសាសនាពី កាលមុនមកខ្លះហើយ មុខជាខិតខំធ្វើប្រតិបត្តិឲ្យទ្វេច្រើនឡើងលើសមុខទៅទៀត កាលបើពួកពុទ្ធបរិស័ទបានពិចារណាឃើញយ៉ាងនេះហើយ ចិត្តក៏នឹងកើតសទ្ធាជ្រះថ្លាក្នុងសាសនធម៌ពាក្យប្រៀនប្រដៅរបស់ ព្រះបរមសាស្ដា ហើយនឹងមានចិត្តសំវេគតក់ស្លុតដល់អាយុសង្ខារបស់ខ្លួន នឹងធ្វើខ្លួនឲ្យសមគួរដល់ការស្ដាប់ធម៌តទៅ ។
ព្រោះហេតុតែលោកជាធម្មកថិកប្រាថ្នាប្រយោជន៍ទាំង ២ ប្រការដូចបានឆ្លើយមកនោះឯងហើយ បានជាមុននឹងសំដែងធម៌ទេសនា លោកតែងតែបកសករាជសិន ដោយសេចក្ដីសង្ខេបឬពិស្ដារ ទោះបីអ្នកស្ដាប់កំណត់ចាំថ្ងៃ - ខែ - ឆ្នាំជាអតីតអនាគតនឹងបច្ចុប្បន្នបានក្ដី មិនបានក្ដី ក៏លោកចេះតែប្រាប់ដែរ ។ ហេតុនេះបានជាព្រះធំ្មកថិកតែងតែបកសករាជមុនទេសនាជាប់ជាទំនៀម ទម្លាប់ត ៗ គ្នាមករហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។
សរុបសេចក្ដីឲ្យខ្លីថា អ្នកដែលបានស្ដាប់លោកបកសករាជហើយ អាចនឹងញ៉ាំងចិត្តកើតសទ្ធាជ្រះថ្លាក្នុងគុណព្រះពុទ្ធសាសនា ១ យ៉ាង ដើម្បីនឹងញ៉ាំងចិត្តឲ្យកើតសំវេគតក់ស្លុតដល់អាយុសង្ខាររបស់ខ្លួន ១ យ៉ាង រួមជា ២ យ៉ាងដូច្នេះឯង ។
៣- ស .- ចុះក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានប្រើសករាជប៉ុន្មានយ៉ាងក្នុងសម័យ បច្ចុប្បន្ននេះ (គ. ស. ១៩៥២) ?
៣- ច .- មានប្រើសករាជ ៤ យ៉ាងគឺ ពុទ្ធសករាជ ១ គ្រឹស្ដសករាជ ១ មហាសករាជ ១ ចុល្លសករាជ ១ ។ ឯសករាជទាំង ៤ យ៉ាងនេះ មានដើមកំណើតកើតនៅប្រទេសណា មានការកំណត់រាប់ប្លែកគ្នាយ៉ាងណា នោះនឹងមានសេចក្ដីអធិប្បាយក្នុងសៀវភៅកម្ពុជសុរិយាខ្សែខាងមុខឯណោះ ។

ចប់