books: កឋិនកថា

របៀបទេសនាបុច្ផា-វិសជ្ជនា
ព្រះមហាឧត្តមវិជ្ជា-កៃ-អឿន (វិរិយបញ្ញោ)
វត្តព្រះព្រហ្មរតន៍ ខែត្រសៀមរាប រៀបរៀង
ព្រះទេពសត្ថា សូរ-ហាយ ពិនិត្យកែសម្រួល
១-ម្នាលអនុត្ថេរ! អ្វីដែលហៅថា កឋិន? សូមនិមន្ដវិសជ្ជនាមកមើល ។
ភន្តេ មហាថេរៈ បពិត្រមហាថេរដ៏ចំរើន! ដំណើរការណ៍ដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់សំដែងបញ្ញត្ដរួបរួមនូវ រូបធម៌ នឹងនាមធម៌ទាំងឡាយបានឈ្មោះថា កឋិន, ដោយបរមត្ថធម៌ក៏ទេ, ពាក្យថា កឋិន ជាធម៌ឯកដោយវិសេសប្លែកជាងទានទាំងពួង ហៅថាកឋិន, សូមទានជ្រាប ។

២-សាធុ សាធុ ម្នាលអនុត្ថេរ! ចុះកឋិន-សព្ទនេះ បើប្រែតាមធាតុ បានសេចក្ដីដូចម្តេច? បើប្រែតាមអត្ថថាដូចម្តេច? សូមនិមន្ដប្រែមកហើយអធិប្បាយឲ្យល្មមខ្ញុំស្ដាប់បានផងមើល ។
-បពិត្រ ព្រះមហាថេរ! ខ្ញុំព្រះករុណានឹងប្រែតាមធាតុរួចប្រែតាមអត្ថ ទោះបីល្មមស្ដាប់បានឬពុំបាននោះមិនអាចធានាទេ ។ កឋិនសព្ទនេះបើប្រែតាមធាតុ អដ្ឋកថាប្រាប់ថា ធាតុថើមថា "កថ" ប្រព្រឹត្តទៅក្នុងអត្ថពីរយ៉ាង ថា "កិរិយារស់នៅដោយក្រ" ១ ថា "កិរិយាពោលសរសើរ" ១,ឯអត្ថថា "រស់នៅដោយក្រ" នោះ ដូចឈើស្នឹងដែលបុគ្គលកាត់យកឈើស្រស់មកបោះធ្វើជាស្នឹង ឯឈើស្នឹងនោះរស់ដុះលូតលាស់ឡើងបានដោយក្រពេក មានសេចក្ដីឧបមាយ៉ាងណា ឯកឋិនទានដែលនឹងកើតឡោះងតាំងឡើងពេញទីជាកឋិនបានដោយក្រពន់ពេក មានឧបមេយ្យដូច្នោះដែរ ។ ចំណែកអត្ថថា"ពោលសរសើរ" នោះគឺវត្ថុទានដ៏វិសេសដែលព្រះអរិយបុគ្គលទាំងឡាយមានព្រះពុទ្ធ ជាដើមតែងពោលសរសើរថា "មានផលដ៏វិសេស សម្រេចដល់បុគ្គលទាំងពីរខាង គឺខាងទាយកអ្នកឲ្យក៏បានអានិស្ងៃច្រើន, ខាងបដិគ្គាហកភិក្ខុអ្នកទទួលក្រាសកឋិននឹងបុគ្គលគណៈឬសង្ឃដែល អនុមោទនាក៏បានសម្រេចអានិសង្សទាំង៥ ពេញទីដល់អស់កឋិនក្ខេត្ដ" ។ កឋិន-សព្ទនេះ បើប្រែតាមអត្ថគឺសេចក្ដីមានពីរយ៉ាងថា "កាន់យកព្រម" ១ ថា "ស្ថិតស្ថេរ" ១ ។ ឯពាក្យថា "កាន់យកព្រម" គឺភិក្ខុអ្នកក្រាលឬភិក្ខុអ្នកអនុមោទនាអាចកាន់យកនូវអានិសង្ស ៥ មិនឲ្យត្រេចហួសទៅខេត្ដដទៃបាន, ពាក្យថា "ស្ថិតស្ថេរ" គឺភិក្ខុអ្នកក្រាលនឹងភិក្ខុអ្នកអនុមោទនាកឋិនអាចធ្វើនូវអានិសង្ស ៥ ឲ្យមានទីបំផុតត្រឹមពេញបូណ៌មីខែផល្គុន ឬថាតាំងនៅក្នុងខាងក្នុងនៃកឋិនក្ខេត្ដ ។ អធិប្បាយថាបើភិក្ខុបានក្រាលគ្រងឬអនុមោទនាកឋិនតាំងពីថ្ងៃ១ រោចខែអស្សុជទៅ អានិសង្សកឋិនមាន៥ខែ, បើបានក្រាលឬអនុមោទនាកឋិន តាំងពីថ្ងៃពេញបូណ៌មីខែកត្ដិកទៅ នោះអានិសង្សទាំង៥តាំងស្ថិតស្ថេរនៅអស់កំណត់ហេមន្ដរដូវត្រឹមតែ៤ ខែ, បពិត្រព្រះមហាថេរដ៏ចំរើន! ខ្ញុំព្រះករុណាបានប្រែកឋិន សព្ទព្រមទាំងសេចក្ដីអធិប្បាយបានសេចក្ដីប៉ុណ្ណេះ សូមជ្រាប ។
៣-សាធុ សាធុ លោកម្ចាស់វិសជ្ជនាមមកនេះ ខ្ញុំស្ដាប់ប្រាប់បានចូលចិត្តហើយ ខ្ញុំនឹងសួរតទៅទៀត ។ អើលោកម្ចាស់! កឋិននេះ មានពីត្រឹមណាមក? មានដំណើររឿងរ៉ាវដូចម្តេច បានចាព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់អនុញ្ញាតឲ្យមានកឋិននេះឡើង? សូមលោកម្ចាស់និមន្ដសំដែងឲ្យពីរោះក្បោះក្បាយមកមើល ។
-ភន្តេ មហាថេរៈ បពិត្រព្រះមហាថេរដ៏ចំរើន! ការសំដែងឲ្យពិរោះក្បោះក្បាយនោះ ពុំអាចអះអាងបានទេ ឯរឿងកឋិននេះមាននិទានជាវិត្ថារពិស្ដារ សូមសំដែងតាមសមត្ថភាពនៃការចេះដឹងចំពោះកឋិនដែលមាននៅក្នុង កឋិនក្ខន្ធកៈ ដែលព្រះសង្គីតិកាចារ្យទាំងឡាយមានព្រះមហាកស្សបត្ថេរ ជាប្រធាន លោកសង្គាយនាតាំងទុកមកថា៖
សម័យមួយ សម្តេចព្រះភគវន្ដបពិត្រ ស្តេចស្ថិតគង់សំរានក្សាន្ដព្រះឥរិយាបថអភិរម្យដោយព្រហ្មវិហារ ប្រាកដនៅក្នុងព្រះមហាវិហារព្រះជេតពនសុគន្ធកុដី ជាអារាមនៃអនាថបិណ្ឌិសេដ្ឋីសាងថ្វាយ ពុំឆ្ងាយអំពីនរគសាវត្ថីរាជបុរីសីមា គ្រាកាលនោះ មានភិក្ខុទាំងឡាយប្រមាណ៣០ អង្គ មានប្រក្រតីគង់នៅក្នុងនគរបាវា បបួលគ្នាត្រេចចរទៅ កាន់នគរសាវត្ថី ប្រយោជន៍ដើម្បីនឹងចូលទៅគាល់ព្រះបរមសាស្ដាចារ្យវេលានោះ ជាវស្សូមអាយិកាសម័យ ជួនព្រះសង្ឃនឹងចូលព្រះវស្សាហើយឯភិក្ខុទាំង៣០ រូបនោះ មានដំណើរមកក្នុងមគ្គាដ៏ឆ្ងាយ នឹងស្រូតទៅឲ្យដល់នគរសាវត្ថីពុំទាន់ ក៏ល្មមដល់ថ្ងៃចូលវស្សា ទើបនាំគ្នាចូលទៅអាស្រ័យចាំវស្សានៅក្នុងក្រុងសាកេត ជាខេត្ដឡើងនគរសាវត្ថី អស់ចំនួនខែ៣ តាមសម័យត្រៃមាសជាកំណត់ លុះដល់ចេញវស្សាបវារណាហើយ ភិក្ខុទាំង៣០ រូបនោះ ក៏បបួលគ្នាលាចេញអំពីស្រុកសាកេតបុរីធ្វើដំណើរទៅកាន់នគរសាវត្ថី រាជស្ថានពុំទាន់បានដល់ ដយផ្លូវឆ្ងាយសែនលំបាកក្រៃ ព្រោះសម័យនោះក៏ជាវស្សានៈរដូវ ផ្លូវនោះប្រកបដោយនូវទឹកភ្លៀងភក់របាប់ ឯចីពរស្បង់ សង្ឃាដីនៃភិក្ខុទាំងនោះ ក៏ដិតប្រឡាក់ទទឹកជោកដោយទឹកភ្លៀងតែរៀងៗ រាល់ដំបន់រាល់កន្លែង ឯសរីរៈកាយនៃភិក្ខុទាំងនោះឯង ក៏និត្យនឿយទ្រុឌទ្រោម លុះល្មមដល់នគរសាវត្ថី ទើបនាំគ្នាចូលទៅគាល់សម្តេចព្រះជិនស្រីក្នុងព្រះជោតពនមហាវិហារ ។ ឯព្រះដ៏មានព្រះភាគជាអគ្គបុគ្គល ស្តេចទ្រង់យល់ភិក្ខុទាំង៣០ រូបនោះ ដែលមានត្រែចីររសៅហ្មងដោយនូវទឹកភ្លៀងទទឹកដូច្នោះ ហើយទើបទ្រង់ត្រាស់បដិសណ្ឋារៈ សួរ់ទទួលដោយពុទ្ធដីកាតាមធម្មតាហើយ ទ្រង់ព្រះមហាករុណាក្នុងវេនេយ្យពុទ្ធបរិស័ទ អាស្រ័យហេតុនោះ ជានិទាន ទើបមានពុទ្ធដីកា ត្រាស់ហៅភិក្ខុទាំងឡាយ មកប្រជុំសន្និបាតហើយទ្រង់អនុញ្ញាតកឋិនត្ថារវិនយកកម្មថា "អនុជានាមិ ភិក្ខវេ វស្សំ វុត្ថានម ភិក្ខូនី កឋិនំ អត្ថរីតុំ " ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ! តថាគតអនុញ្ញាតឲ្យពួកភិក្ខុដែលបាននៅចាំវស្សារួចហើយក្រាលកឋិន បាន" ។ អត្ថតកឋិនានំ វោ ភិក្ខវេ បញ្ចនីសំសានិ កប្បិស្សន្ដិ "ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ! កាលបើអ្នកទាំងឡាយបានក្រាលកឋិនហើយ នឹងបានសម្រេចអានិសង្ស ៥ ប្រការដោយពិត" ។ បពិត្រព្រះមហាថេរ! ឯដំណើរដើមដែលនាំឲ្យកើតកឋិនក្នុងសាសនា ដូចន័យដែលបានវិសជ្ជនាមកនេះ សូមទានជ្រាប ។
៤-សាធុ សាធុ ម្នាលអនុត្ថេរ! ប្រស្នាដែលលោកម្ចាស់វិសជ្ជនាមកពិរោះក្បោះក្បាយហើយ, ខ្ញុំសូមសួរតទៅទៀត ។ លោកម្ចាស់សំដែងថា "ភិក្ខុដែលបានក្រាលគ្រងកឋិន នឹងភិក្ខុដែលបានទទួលអនុមោទនានូវកឋិននោះ ថានឹងបានសម្រេចអានិសង្ស៥ ប្រការ" ចុះអានិសង្ស៥ ប្រការនោះតើគឺអ្វីខ្លះ? សូមរៀបរាបមកទៀតមើល ។
-បពិត្រព្រះមហាថេរ! ឯអានិសង្ស ៥ ប្រការ ដែលសម្រេចអំពីកឋិនទានដល់ពួកភិក្ខុនោះគឺ៖
ក/ អនាមន្ដចារោ ភិក្ខុណាពុំបានលាពុំបានប្រាប់ភិក្ខុជាសព្រហ្មចារ្យ នៅក្នុងអារាមជាមួយគ្នាហើយត្រាច់ទៅកាន់ត្រកូលក្នុងវេលាព្រឹកឬ វេលាល្ងាច, ភិក្ខុនោះត្រូវអាបត្តិដោយចារិត្ដសិក្ខាបទ, ថាបើភិក្ខុនោះបានគ្រងកឋិនក្ដី អនុមោទនាកឋិនក្ដី ទោះបីមិនបានប្រាប់មិនបានលាភិក្ខុជាសព្រហ្មចារ្យនៅជាមួយគ្នា ហើយទៅកាន់ត្រកូល ក៏ឥតត្រូវអាបត្តិ ព្រោះអានិសង្ៃនៃកខិន អាចការពារអាបត្តិដល់ភិក្ខុនោះឯង ។
ខ/ អសមាទានចារោ, ភិក្ខុណាលះត្រៃចីវរឯណាមួយដែលជាទីរក្សាក្នុងកាលអរុណរះឡើងទុក ហើយចេញចាកទីលំនៅ ឲ្យកន្លងអរុណមាត្រាតែរាត្រី១ នឹងត្រូវអាបត្តិដោយចីវរវិកប្បនសិក្ខាបទ, បើភិក្ខុនោះបានក្រាលគ្រងអនុមោទនាកឋិន ទោះបីលះត្រៃចីវរទុកឲ្យកន្លងរាត្រីក៏ឥតត្រូវអាបត្តិ ព្រោះអានិសង្ៃនៃកឋិននោះឯង ។
គ/ គណភោជន៍ ភិក្ខុទទួលចង្ហាន់គណភោជនតាំងតែអំពី៤ រួបឡើងទៅ ហើយមានទាយកមកនិមន្ដដោយវោហារគ្រហស្ថ មិនសមគួរដល់សមណក័ប្បជាដើមថា " និមន្ដលោកឆាន់បាយ ឆាន់សម្ល ឆាន់ត្រី ឆាន់សាច់ជ្រូកជាដើម" ទៅឆាន់ក៏ត្រូវអាបត្ដិដោយគណភោជនសិក្ខាបទ, បើភិក្ខុតាំងពី៤ អង្គឡើងទៅ បានក្រាល បានអនុមោទនាកឋិនហើយទោះបីទៅឆាន់ភោជននៃទាយកនោះក៏ឥតត្រូវ អាបត្តិ ។
ឃ/ យាវទត្ថចីវរំ ភិក្ខុបានចីវរលាភទាំងពួងមក ហើយពុំបានអធិដ្ឋានវិភ័ប្បហើយទុកឲ្យកន្លងរាត្រី ១០ ថ្ងៃទៅដូច្នេះក៏ពុំត្រូវអាបត្តិឡើង ។
ង/ យោ ច តត្ថ ចីវរុប្បាទោ សោ នេសំ ភវិស្សតិ
ចីវរ ដែលកើតអំពីទាយកថ្វាយចំពោះជាសង្ឃទានក្ដី ចីវរកើតអំពីធរណីសង្ឃ គឺថ្ងៃស្រែចំការវត្ដក្ដី មតកចីវរ គឺចីវររបស់ភិក្ខុសាមណេរដែលដល់អនិច្ចធម្មក្ដី សង្ឃិកចីវរទាំង៣ប្រការ ដែលកើតក្នុងដែនកឋិនាវាសក៏បានដល់ភិក្ខុដែលបានក្រាលអនុមោទនាកឋិន ពួកមួយនោះឯង តែភិក្ខុដាច់វស្សាក្ដី ភិក្ខុដែលចូលបច្ឆិមវស្សាគឺចូលក្នុងថ្ងៃ១ រោចខែស្រាពណ៍នោះក្ដី មិនត្រូវបានចំណែកចីវរនោះផងឡើង ។
បពិត្រព្រះមហាថេរ! ឯកឋិនទានមានអានិសង្ឃអាចការពារបត្តិ៥ប្រការ ដូចសំដែងមកនេះ ចំពោះមានកាលកំណត់ តាំងអំពីថ្ងៃដែលបានក្រាល- អនុមោទនាកឋិនមក ដរាបដល់ថ្ងៃបូណ៌មីខែផល្គុន ជាថ្ងៃបំផុតដោះកឋិនដោយប្រការដូច្នេះឯង សូមទានជ្រាប ។

Monday, July 5, 2010

កឋិនកថា

0 comments:

Post a Comment

មាតិការ

បញ្ជីប្លក់

Translate